Sekcija hifza

Osjećajući problem zamiranja hifza, u Gazi Husrev-begovoj medresi je u periodu od 1965. do 1968. godine posebno aktueliziran problem nedostatka hafiza među učenicima i svršenicima Medrese. Tada se pokreće inicijativa za osnivanje sekcije hifza – učenja Kur'ana napamet.
Foto: Ilustracija

O Sekciji hifza

Problem nedostatka hafiza u Bosni i Hercegovini istaknut poslije Prvog svjetskog rata, ni nakon preporuke Ulema medžlisa da se pokrene učenje hifza u medresama nije prevaziđen, te je posebno došao do izražaja nakon Drugog svjetskog rata.

Nakon što je u ratu mnogo hafiza poginulo ili umrlo, u godinama poslije 1945. broj hafiza bivao je sve manji, jer je novih pristizalo vrlo malo, a stariji su umirali.

Imajući u vidu ovo stanje i osjećajući problem zamiranja hifza, u Gazi Husrev-begovoj medresi je u periodu od 1965. do 1968. godine posebno aktueliziran problem nedostatka hafiza među učenicima i svršenicima Medrese. Tada se pokreće inicijativa za osnivanje sekcije hifza – učenja Kur'ana napamet.

450 godina Gazi Husrev-begove medrese u Sarajevu, Grupa autora, Sarajevo 1988.

Voditelj Sekcije hifza

Voditelj Sekcije hifza u JU Gazi Husrev-begovoj medresi u Sarajevu je dr. hfz. Mensur Malkić, direktor Medrese i prvi imam Gazi Husrev-begove džamije u Sarajevu.

Pred Hafiskom komisijom Rijaseta Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini položio hifz 2001. godine. Obavio specijalizaciju za sudiju na međunarodnim takmičenjima za ocjenjivanje takmičara u hifzu Kur’ana u Mekki – Kraljevina Saudijska Arabija 2015. godine. Odbranio doktorsku disertaciju na Fakultetu islamskih nauka u Sarajevu 19. juna 2019. godine, pod naslovom Pauzalne i početne forme u svjetlu autentičnih kiraetskih verzija i stekao zvanje doktor islamskih nauka.

Član je Komisije Rijaseta Islamske Zajednice u Bosni i Hercegovini za polaganje hifza od 2001. godine. Do sada je kao muhaffiz izveo 31 hafiza i hafizu, od čega 26 svršenika i svršenica Gazi Husrev-begove medrese. Od 1995. godine uči hafiske mukabele u Begovoj džamiji.

Učesnik je i pobjednik brojnih međunarodnih takmičenja učača Kurʼana, među kojima se izdvajaju 1. mjesto na Evropskom takmičenju učača Kurʼana u Zagrebu 1996. godine i 6. mjesto na Svjetskom takmičenju učača Kurʼana u Kairu 1996. godine.

dr. hfz. Mensur Malkić
Hafiza Mubina Suljić

Hafizi i hafize, učenici i svršenici Medrese

Prikupljeni podaci potvrđuju da je od osnivanja sekcije hifza do kraja školske 2015/2016. godine hifz položio 131 svršenik/ca Gazi Husrev-begove medrese, od čega 98 muškaraca i 33 žene. 

Ovaj uspjeh sekcije hifza pokazuje i potvrđuje da praksa koju su ustanovili osnivači ove sekcije postaje tradicija na koju su ponosni i hāfizi i hafize, učenici/ce i svršenici/ce Medrese, ali i Gazi Husrev-begova medresa kao i Islamska zajednica i muslimani u Bosni i Hercegovini.

Najbolji članovi ove sekcije učestvuju na državnim, evropskom i međunarodnim takmičenjima učača Kur'ana na kojima su ostvarili zapažene rezultate.

Na internacionalnom takmičenju u hifzu Kur'ana „Kralj Abdu-l-Aziz“ koje se održava u Mekki u Haremi-šerifu hafiz Maati Adnan, učenik IV razreda Medrese, u novembru 2015. godine osvojio je 1. mjesto u hifzu Kur'ana – kategorija 5 džuzova.

Najbolji članovi sekcije hifza na ovom takmičenju učestvuju već duži niz godina, a ovo je najbolji uspjeh koji je jedan bosanskohercegovački takmičar, do sada, ostvario na takmičenju u Mekki.

Na X jubilarnom takmičenju u hifzu Kur'ana u Bosni i Hercegovini održanom u Sarajevu, u oktobru 2015. godine hafiz Ahmed Hamidović, učenik I razreda Medrese, osvojio je 3. mjesto u kategoriji – hifz 15 džuzova, a maturant Velid Kalabić osvojio je 2. mjesto u kategoriji – hifz 5 džuzova.

Na Evropskom takmičenju učača Kur'ana u Zagrebu najbolji članovi ove sekcije u kategoriji „Tilavet medresa“, počev od 2000. godine kad je ustanovljena ova kategorija, ostvarili su sljedeće rezultate:

  • 2000. godina:  1. mjesto-muška kategorija – Omer Zulić i 1. mjesto-ženska kategorija – Šahida Džihanović,
  • 2001. godina: 1. mjesto-muška kategorija – Samir Alajbegović, 1. mjesto-ženska kategorija – Suriza Beganović, 3. mjesto-ženska kategorija – Vildana Ćerim,
  • 2002. godina: 1. mjesto – Hamza Lavić (od 2002. spojene su muška i ženska kategorija),
  • 2003. godina: 2. mjesto – Mensur Kerla i 3. mjesto – Mahira Šljivić,
  • 2004. godina: 1. mjesto – Amina Ramljak i 3. mjesto – Resul Alić,
  • 2005. godina: 3. mjesto – Haša Halilović,
  • 2006. godina – 1. mjesto – Mustafa Kubat, 2. mjesto – Taib Karalić i 3. mjesto – Maida Vuković,
  • 2007. godina – 1. mjesto – Ahmed Suljić i Edin Hamzakadić,
  • 2008. godina – 1. mjesto – Hasan Jašarević,
  • 2009. godina – 3. mjesto – Ammar Efendić,
  • 2010. godina – 3. mjesto – Merjem Kaljanac
  • 2011. godina – 2. mjesto – Kana Ćeso,
  • 2012. godina – 3. mjesto – hfz. Ahmed Avdić,
  • 2013. godina – 3. mjesto – Abdullatif Muhamed,
  • 2015. godina – 2. mjesto – Jasir Kovačević.

Historijat sekcije hifza

Problem nedostatka hafiza u Bosni i Hercegovini istaknut poslije Prvog svjetskog rata, ni nakon preporuke Ulema medžlisa da se pokrene učenje hifza u medresama nije prevaziđen, te je posebno došao do izražaja nakon Drugog svjetskog rata. Nakon što je u ratu mnogo hafiza poginulo ili umrlo, u godinama poslije 1945. broj hafiza bivao je sve manji, jer je novih pristizalo vrlo malo, a stariji su umirali. Imajući u vidu ovo stanje i osjećajući problem zamiranja hifza, u Gazi Husrev-begovoj medresi je u periodu od 1965. do 1968. godine posebno aktueliziran problem nedostatka hafiza među učenicima i svršenicima Medrese. Tada se pokreće inicijativa za osnivanje sekcije hifza – učenja Kur'ana napamet. Na inicijativu profesorā Medrese, inače vrsnih hafiza i poznatih učača Kur'ana, hfz. Ćamila Silajdžića, hfz. Sinanudina Sokolovića i hfz. Ibrahima Trebinjca, i uz podršku tadašnjeg direktora Medrese Muhameda Hazima Tulića oformljena je sekcija hifza kako bi se institucionalno, organizirano pristupilo učenju hifza u Medresi, te poseban fond za potpomaganje učenika koji uče hifz. Uvaženi hafizi su se izborili, ulažući svoj ugled i zahvaljujući svom autoritetu, za osnivanje posebnog finansijskog fonda i za druge podsticajne mjere s namjerom da se što veći broj darovitih učenika odluči na učenje hifza i da se stimulira njihov angažman na putu uspješnijeg savlađivanja hifza.

Želeći trajno i na vidan način obilježiti 1400. godišnjicu objave Kur'ana, Nastavničko vijeće Gazi Husrev-begove medrese uzelo je u razmatranje pitanje hifza i u septembru 1967. godine donijelo zaključak da pokuša pronaći i ponukati nekoliko učenika koji bi uz redovnu nastavu učili i hifz, s tim što bi im Medresa osigurala besplatan internat. Hafiz Ćamil ističe kako se „ta praksa pokazala uspješnom i bila je vrlo dobra podrška ne samo onim đacima koji su učili hifz, nego i drugima da počnu s učenjem hifza i postanu hafizi. Tako se javio priličan broj učenika, od kojih niko tada nije uspio u toku školovanja naučiti cijeli Kur'an napamet i dobiti zvanje hafiza. Bitno je istaknuti da je jedino hifz, tih godina, kao učenik započeo Fadil Fazlić i kasnije ga dovršio i postao hafiz.“ Dvije godine poslije završene Medrese, 1973. godine, Fazlić je položio hifz pred Hafiskom komisijom Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini i tako postao prvi hafiz – prvi i  pravi reprezent polaznog uspjeha ove sekcije.

Svoje prave rezultate sekcija hifza pokazat će nakon 1980. godine, od kada je svake godine promoviran jedan ili dva hafiza, a 1986. godine hifz je završilo 8 hafiza, učenika, odnosno svršenika Medrese, dok je ranije toliki broj hafiza završavao hifz za deset godina. Prisjećajući se tog perioda hafiz Ismet Spahić ističe da je osamdesetih godina „nastupilo plodno doba hifza, a od 1986. godine naovamo počinje i traje zlatni period hifza kod nas.“ Ovu konstataciju direktno i na najbolji način potvrđuje podatak da je, rekordne, 1988. godine hifz položilo čak 9 kandidata, učenika/svršenika Medrese, među kojima je bilo i ženskih kandidata koje su postale hafize (to su: Mirnes Spahić, Behija Durmišević, Enes Beganović, Nedžad Ćeman, Halil Mehtić, Fadil Bektaš, Midhat Beganović, Munir Mujić i Đevad Hrvačić.).

Od toga doba do danas, u Medresi se pod patronatom sekcije hifza nastavlja praksa stimuliranja i pomaganja učenika koji uče hifz. Voditelji sekcije hifza ulažu izniman trud i angažman kako bi pomogli kandidate na ovom izuzetno zahtjevnom „putu“ koji je, za razliku od puta i aktivnosti ostalih sekcija, specifičan po tome što iziskuje svakodnevan rad, tj. preslušavanje naučenih stranica i konstantno, sukcesivno praćenje napretka kandidata do stjecanja zvanja „Hafizu-l-Kur'an“.

Rezultati ovog kontinuiranog i koordiniranog rada muhaffiza i budućih hafiza su evidentni, a konstantnom povećanju ovog broja, željno, marljivo i uporno, doprinose novi hafizi i hafize izrasli iz klupa Gazi Husrev-begove medrese. Pod okriljem sekcije hifza u periodu od 1973. (kad je hifz završio prvi hafiz, Fadil Fazlić) pa do 1992. godine, hifz  je završilo 40 kandidata. U periodu  agresije na Bosnu i Hercegovinu Hafiska komisija nije prestala sa radom i među kandidatima koji su položili hifz bilo je i nekoliko svršenika Medrese. Nakon agresije na Bosnu i Hercegovinu intenziviran je rad ove sekcije što je doprinijelo znatnom povećanju ukupnog broja hafiza u Bosni i Hercegovini. Prikupljeni podaci potvrđuju da je od osnivanja sekcije hifza do kraja školske 2015/2016. godine hifz položio 131 svršenik/ca Gazi Husrev-begove medrese, od čega 98 muškaraca i 33 žene. Informacije o hafizima svršenicima/cama koji su položili hifz pred Komisijom za polaganje hifza – Kur'ana napamet preuzete su iz prethodnih monografija Gazi Husrev-begove medrese, iz Arhiva Vjersko-prosvjetne službe Rijaseta i Dosijea Uprave za vjerske poslove Rijaseta Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini.

Impozantna je cifra hāfiza i hafīza, učenika/ca – svršenika/ca Medrese koji su položili hifz pred Hafiskom komisijom Rijaseta Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini. Ovaj uspjeh sekcije hifza pokazuje i potvrđuje da praksa koju su ustanovili osnivači ove sekcije postaje tradicija na koju su ponosni i hāfizi i hafize, učenici/e i svršenici/e Medrese, ali i Gazi Husrev-begova medresa kao i Islamska zajednica i muslimani u Bosni i Hercegovini.

Najbolji članovi ove sekcije učestvuju na državnim, evropskom i međunarodnim takmičenjima učača Kur'ana na kojima su ostvarili zapažene rezultate. Na Evropskom takmičenju učača Kur'ana u Zagrebu najbolji članovi ove sekcije u kategoriji „Tilavet medresa“, počev od 2000. godine kad je ustanovljena ova kategorija, ostvarili su zapažene rezultate.

Na internacionalnom takmičenju u hifzu Kur'ana „Kralj Abdu-l-Aziz“ koje se održava u Mekki u Haremi-šerifu hafiz Maati Adnan, učenik IV razreda Medrese, u novembru 2015. godine osvojio je 1. mjesto u hifzu Kur'ana – kategorija 5 džuzova. Najbolji članovi sekcije hifza na ovom takmičenju učestvuju već duži niz godina, a ovo je najbolji uspjeh koji je jedan bosanskohercegovački takmičar, do sada, ostvario na takmičenju u Mekki.

Na X jubilarnom takmičenju u hifzu  Kur'ana u Bosni i Hercegovini održanom u Sarajevu, u oktobru 2015. godine hafiz Ahmed Hamidović, učenik I razreda Medrese, osvojio je 3. mjesto u kategoriji – hifz 15 džuzova, a maturant Velid Kalabić osvojio je 2. mjesto u kategoriji – hifz 5 džuzova.

Voditelji sekcije hifza od 1965. godine, do danas, bili su hafizi/muhaffizi:

  • Ćamil Silajdžić (izveo 3 hafiza, svršenika Medrese),
  • Sinanudin Sokolović (izveo jednog hafiza, svršenika Medrese),
  • Mahmud Traljić (izveo 13 hafiza, od toga 12 svršenika Medrese),
  • Ismet Spahić (izveo 4 hafiza, svršenika Medrese),
  • Fadil Fazlić (izveo 8 hafiza, svršenika/ca Medrese),
  • Hamdija Begić (izveo 3 hafiza, svršenika Medrese),
  • Mensur Malkić (izveo 26 hafiza, od toga 18 svršenika/ca Medrese),
  • Đevad Hrvačić (izveo 18 hafiza, od toga 13 svršenika/ca Medrese),
  • Munir Mujić (izveo jednog hafiza, svršenika Medrese),
  • Mensud Đulović (izveo 6 hafiza, od toga 3 svršenika/ce Medrese),
  • Omer Zulić (izveo sedam hafiza),
  • Behija Durmišević (izvela jednu hafizu, svršenicu Medrese) i
  • Lejla Fulurija.

Novi hafizi i hafize

U četvrtak, 16. jula 2020. godine, pred Komisijom za hifz Rijaseta Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini, posljednje sure Časnog Kur'ana proučio je Vedad Čolaković, sin Kasima i Nihade iz Vogošće i time stekao titulu hafiza Kur'ana.

OPŠIRNIJE

U srijedu, 01. jula 2020. godine, u Gazi Husrev-begovoj džamiji, proučena je hafiska dova i uručena diploma hafizi Lamiji Basarić, učenici drugog razreda Gazi Husrev-begove medrese.

OPŠIRNIJE

U petak, 12. juna 2020. godine poslije džuma-namaza u Gazi Husrev-begovoj džamiji u Sarajevu, proučena je hafiska dova Hatidži Čengić, ovogodišnjoj maturantici Gazi Husrev-begove medrese i učenici generacije.

OPŠIRNIJE

U subotu, 1. februara 2020. godine, u Hamzibegovoj džamiji u Tešnju, proučena je hafiska dova Mustafi Sinanoviću, učeniku drugog razreda Gazi Husrev-begove medrese.

OPŠIRNIJE

U subotu, 18. januara 2020. godine, u džamiji Trn/Polje, proučena je hafiska dova hafizu Bilalu Kovačeviću, svršeniku Gazi Husrev-begove medrese.

OPŠIRNIJE

U utorak, 26. novembra 2019. godine, u Sarajevu, pred hafiskom komisijom Rijaseta Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini, uspješno je položio hifz Siradžuddin Hadžibajrić, svršenik Gazi Husrev-begove medrese.

OPŠIRNIJE

U srijedu, 11. septembra 2019. godine, u Gazi Husrev-begovoj džamiji, proučena je hafiska dova i u časni naziv Hafizu-l-Kurʼan promoviran je Arif Omanović, svršenik Gazi Husrev-begove medrese u Sarajevu. Organizatori hafiske dove bili su Gazi Husrev-begova medresa i Medžlis Islamske zajednice Sarajevo.

OPŠIRNIJE

Upiši Medresu

Medresa je uvijek privlačila veliku pažnju naših osnovaca i njihovih roditelja za nastavak svog školovanja upravo u ovoj školi.